Κληρονομικότητα

Σχεδόν το 13% των καρκίνων του μαστού οφείλονται σε κληρονομική προδιάθεση που συσχετίζεται με την υψηλή ή μέτρια διείσδυση των γονιδίων. Τα 2 γονίδια που ευθύνονται κυρίως για τον καρκίνο του μαστού είναι το γονίδιο ΒRCA1 του χρωμοσώματος 17 και το γονίδιο BRCA2 του χρωμοσώματος 13. Οι μεταλλάξεις αυτών των γονιδίων θέτουν σε υψηλό κίνδυνο την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού ή καρκίνου των ωοθηκών. Οι γονιδιακές μεταλλάξεις στο γονίδιο ΒRCA2 είναι υπεύθυνες για τον αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού στον άνδρα. Άλλα γονίδια που θεωρούνται υπεύθυνα για μεγαλύτερο κίνδυνο ίσο με 1,5-7,5 για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό είναι τα CHEK2, BRIP1, MSH6, BARD1, ATM, RAD51D και PALB2.

O κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και ωοθηκών σε γυναίκες 80 ετών με μεταλλάξεις BRCA1 και BRCA2 αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα (Kuchenbaecker KB, JAMA 2017) (3)

(3) (Kuchenbaecker KB, JAMA 2017)

	MΕΤΑΛΛΑΞΗ BRCA1	MΕΤΑΛΛΑΞΗ BRCA2
KINΔΥΝΟΣ ΓΙΑ Κ ΜΑΣΤΟΥ	72%	69%
ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ Κ ΩΟΘΗΚΩΝ	44%	17%

Yπάρχουν 4 επίπεδα κινδύνου για καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών:

Χαμηλός

Μέτριος

Υψηλός χωρίς επιβεβαιωμένη γενετική μετάλλαξη

Υψηλός με επιβεβαιωμένη γενετική μετάλλαξη

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Η ογκολογική γενετική συμβουλευτική είναι απαραίτητη όταν η γυναίκα έχει τουλάχιστον 1 από τα παρακάτω κριτήρια:

Προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό

1. Μετάλλαξη σε ένα από αυτά τα γονίδια (BRCA1, BRCA2, P53, PTEN κ.τ.λ)
2. Άνδρας με καρκίνο του μαστού
3. Γυναίκα με καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών
4. Γυναίκα με καρκίνο του μαστού ˂ 36 χρόνων
5. Γυναίκα με τριπλά αρνητικά μαστό σε ηλικία ˂60 ετών
6. Γυναίκα με ορώδες καρκίνο των ωοθηκών υψηλού βαθμού σε οποιαδήποτε ηλικία
7. Γυναίκα με αμφοτερόπλευρο καρκίνο του μαστού ˂50 ετών
8. Γυναίκα με καρκίνο του μαστού 50 ετών και τουλάχιστον 1 συγγενή πρώτου βαθμού με:
   • Καρκίνο του μαστού ˂50 ετών
   • Καρκίνο ωοθηκών borderline σε οποιαδήποτε ηλικία
   • Καρκίνο του μαστού αμφοτερόπλευρα
   • Καρκίνο του μαστού σε άνδρα
9. Γυναίκα με καρκίνο του μαστού ˃50 ετών και οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών σε 2 ή περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού μεταξύ τους ( ο ένας εκ των οποίων να είναι πρώτου βαθμού με την ίδια).
10. Γυναίκα με καρκίνο των ωοθηκών και τουλάχιστον 1 συγγενή πρώτου
    βαθμού με˸
    • Καρκίνο του μαστού 50 ετών
    • Καρκίνο των ωοθηκών σε οποιαδήποτε ηλικία
    • Καρκίνο του μαστού αμφοτερόπλευρα
    • Καρκίνο του μαστού στον άνδρα
    Πρώτου βαθμού συγγένειας (γονείς, αδέρφια, τέκνα) με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Από την μεριά του πατέρα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τη συγγένεια δευτέρου βαθμού (γιαγιά, θεία).
    Το γενετικό τεστ πρέπει να γίνεται καταρχήν στο μέλος της οικογένειας που είχε τον καρκίνο. Τα αποτέλεσμα του τεστ μπορούν να είναι τα κάτωθι:
    • Εύρεση της γονιδιακής μετάλλαξης
    • Μη εύρεση γονιδιακής μετάλλαξης χωρίς να αποκλείεται η παρουσία της, ή εύρεση μίας μετάλλαξης αβέβαιης σημασίας που δεν μπορούμε να μιλάμε για κίνδυνο.
    Σε περίπτωση εύρεσης της γονιδιακής μετάλλαξης το γενετικό τεστ θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και από τα άλλα μέλη της οικογένειας από την ηλικία των 18 ετών και άνω. Στην περίπτωση μετάλλαξης αβέβαιης σημασίας δεν χρειάζεται τα μέλη της οικογένειας να προχωρήσουν σε γενετικά τεστ, παρά μόνο για ερευνητικούς σκοπούς.